Aktualności

NEWMAN – Podróż do Świętości, odcinek 6

1852 – 1858 | WIEDZA, TO JEDNO;
A CNOTA,
TO COŚ INNEGO

W 1852 Newman został poproszony o wygłoszenie serii wykładów w Dublinie, w Irlandii, na temat założeń i korzyści płynących z kształcenia uniwersyteckiego. Zaproszenie zostało wystosowane przez ludzi pragnących utworzenia uniwersytetu katolickiego w Dublinie. Te wykłady stały się później pierwszą częścią kolejnej wspaniałej pracy “Idea Uniwersytetu”. Opierając się na przekonaniach, że idee rozwijają się poprzez żywy dialog, nowy tekst Newmana stał się obroną “kształcenia wyzwolonego”. Myśl tę rozwijał następująco:

“Uniwersytet… ma następujący cel i misję; nie koncentruje się na moralnym odczuciu, ani mechanice produkcji; nie sprowadza się tylko do ćwiczenia umysłu na polu sztuki czy obowiązków; jego funkcją jest kształtowanie kultury intelektualnej; ta misja zostanie wykonana, gdy studenci zostaną w niej utwierdzeni. Uniwersytet kształci intelekt, aby potrafił umiejętnie odnajdywać się we wszystkich zagadnieniach, sięgał ku prawdzie i wciąż jej łaknął.” Idea Uniwersytetu str. 125-126

W 1854 irlandzcy biskupi mianowali Newmana rektorem nowego Katolickiego Uniwersytetu Irlandii, w dzisiaj znanego jako University College Dublin. Zmierzając do zbudowania go na wartościach zaznaczanych w swoich wykładach, czerpał inspiracje z Katolickiego Uniwersytetu w Louvain w Belgii oraz kolegialnego systemu Oksfordzkiego, który był mu tak bliski. Będąc Rektorem, zajmował się nadzorowaniem licznych projektów, takich jak budowa budynków kampusu, publikacja czasopism, czy rekrutacja kadry naukowej. Sprawdził się nie tylko jako wspaniały przywódca intelektualny i duchowy, lecz także jako utalentowany menadżer większości podejmowanych projektów.

Newman chciał również zahamować rosnące wciąż przeświadczenie, że bycie wykształconym i obeznanym w kulturze, bycie “dżentelmenem” wystarcza by uformować sumienie moralne. Uznał, że taki pogląd umniejsza znaczenie wiary katolickiej w osiąganiu cnoty. Newman napisał:

“Wiedza to jedno, a cnota to coś innego, zdrowy rozsądek to nie sumienie, szlachetność to nie pokora, tak samo jak wielkość i słuszność z punktu widzenia wiary. Filozofia, jakkolwiek oświecona czy przemożna, nie ustanawia przykazania będącego ponad namiętnościami, nie ustanawia absolutnych podstaw… Dobrze jest być dżentelmenem, dobrze jest posiadać wykształcony intelekt, wysublimowany gust, posiadać szczery, sprawiedliwy, obiektywny umysł… lecz powtarzam: to wszystko nie daje gwarancji świętości, czy choćby sumienności.” Idea Uniwersytetu str. 120-121

Newman był rektorem uniwersytetu przez cztery lata, lecz przez większość czasu przeżywał trudności z odnalezieniem się w tej roli. Początkowo martwił się sytuacją nowo ufundowanego oratorium w Birmingham, któremu nie mógł już poświęcać tyle uwagi co wcześniej. Nie czuł też odpowiedniego wsparcia i zrozumienia ze strony irlandzkich biskupów, którzy poprosili go by utworzył uniwersytet. Była to niezwykle angażująca posada, wymagająca od niego odbycia w ciągu siedmiu lat 56 podróży z i do Irlandii. W 1858 podjął decyzję o rezygnacji z funkcji rektora uniwersytetu i powrócił do Anglii, do swojej ukochanej wspólnoty Oratorium w Birmingham.



źródło: www.newmancanonisation.com/newmans-life
tłumaczenie: Szymon Skowron i ks. Mateusz Kiwior COr