Newman – święty dla nas, inspiracja 95
Metafora ciemnej nocy w dziełach Johna Henry’ego Newmana
część 5
Natasza Lisowska
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Teologiczny
7. „Ciemna noc” (the dark night) jako nadzwyczajny czas objawienia się Boga
John Henry Newman odwołuje się do metafory nocy także w kontekście ciszy i spokoju, jakie ona z sobą niesie. To w takich okolicznościach najwyraźniej można usłyszeć głos Boga i Jego świętych wysłanników, dlatego Newman w przeciwieństwie do Księgi Samuela (1 Sm 3,1-10) podkreśla porę doby, w jakiej miało miejsce wezwanie Samuela, podczas gdy biblijny przekaz wspomina jedynie o czasie snu chłopca. W kazaniu Moses the Type of Christ z 1842 roku zawiera następujący opis tej sceny: „Samuel został zawołany po imieniu, ale nie wiedział, kto go wezwał w ciemną noc, dopóki Eli mu nie powiedział” [28].
Ponownie metafora nocy zostaje użyta przez Newmana w tym samym kontekście w kazaniu Religious Joy z 1843 roku. Opisuje w nim scenę zwiastowania pasterzom Dobrej Nowiny o narodzinach Bożego Dziecięcia. Jego zdaniem, ci ubodzy mężowie musieli być prawdziwymi przyjaciółmi Boga, skoro pragnął zaprosić ich na tak rodzinne wydarzenie. Kiedy Chrystus został powity w żłobie: „[…] ubodzy mężowie, zaangażowani w życie pełne trudów, narażeni na mróz i ciemność nocy, obserwowali swoje stada, aby odstraszyć drapieżne zwierzęta i rabusiów […] tej łaskawej nocy, błogosławione duchy, które służą Chrystusowi i Jego świętym, przemówiły do nich, aby wyrwać ich z prozy codziennego trudu ku wielkiej radości” [29].
[28] Tenże, Parochial and Plain Sermons, t. 7, London–New York–Bombay–Calcutta 1908,
s. 122.
[29] Tamże, t. 8, London–New York–Bombay–Calcutta 1908, s. 247, 250
ciąg dalszy za tydzień na filipini.eu
zobacz wcześniejsze części:
część 1: Ciemna noc jako metafora ziemskiego życia
część 2: Noc jako obraz świata po grzechu pierworodnym; czas ospałości, trwogi i podlegania pokusom
część 3: Zaciemnienie, zdezorientowanie, niewiedza co do rzeczy ostatecznych
część 4: Ciemna noc odpowiadająca postawie sceptycznej
za: Filozofia Chrześcijańska 16 (2019), s. 87-101.
Natasza Lisowska. Doktor teologii na podstawie pracy pt. „Koncepcja sumienia Johna Henry’ego Newmana i Josepha Butlera. Studium porównawcze”, którą obroniła na Wydziale Teologicznym UAM w Poznaniu. Jest również zaprzyjaźniona z tymże Wydziałem na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Jej zainteresowania naukowe skupiają się wokół twórczości Johna Henry’ego Newmana, zjawiska konwersji oraz zagadnień wolności i sumienia. Prowadzi blog OP’owieści kresowe o nadziei.
