400!,  Aktualności,  Świętego spotkałem

Świętego… spotkałem, XVIII

 

 

Poślij mnie, dokąd chcesz, nawet do Indii

Paweł Kosiński SJ

 

Do czasu wstąpienia do nowicjatu jezuitów postać św. Franciszka Ksawerego nie była mi szczególnie znana. Choć miałem kontakt z jezuitami, to jednak nie przypominam sobie zbyt wielu informacji na temat jego osoby i dokonań.

Wstąpienie do jezuickiego nowicjatu zmieniło wiele w „zaprzyjaźnieniu się z Franciszkiem Ksawerym”, bo należy on do grona ojców założycieli Towarzystwa Jezusowego i jest największym misjonarzem ery nowożytnej.

Nie takie były jego plany, kiedy udawał się na studia na Sorbonie, prestiżowym uniwersytecie w Paryżu. Chciał zdobyć najlepsze wykształcenie i zrobić karierę urzędniczą. Dlatego na początku podchodził nieufnie do św. Ignacego. Kiedy jednak odprawił Ćwiczenia Duchowe pod kierownictwem Loyoli, jego plany życiowe zmieniły się radykalnie.

 

Dyspozycyjność i nowe horyzonty

To, co pociąga u św. Franciszka Ksawerego, i co robiło na mnie wrażenie od samego początku, to jego dyspozycyjność i horyzonty, które nie znają ograniczeń. A musimy sobie wyobrazić, że początek XVI wieku to czasy bardzo burzliwe. Europa, która żyła w przekonaniu, że jest „całym światem” odkryła nagle, że jest tylko jego małą częścią.

W 1492 r. Kolumb odkrył drogę morską do Ameryki. Kilka lat później Vasco da Gama wytyczył morski szlak z Europy do Indii. W roku 1514 Mikołaj Kopernik zaczął spisywać De revolutionibus orbium coelestium, które na zawsze zmieniło nasze wyobrażenia o wszechświecie. W 1521 r. wyprawa Magellana opłynęła po raz pierwszy ziemię. Przed Europejczykami otworzył się zupełnie nowy świat.

Był 14 marca 1540 roku. Franciszek Ksawery był wtedy w Rzymie, był sekretarzem Towarzystwa Jezusowego. Wezwał go Ignacy Loyola i powiedział: „Magistrze Franciszku, już wiesz, że z polecenia Jego Świątobliwości dwóch z naszej grupy powinno udać się do Indii, a jednym z nich jest magister Bobadilla. Z powodu choroby nie może ruszyć w drogę, a ambasador nie może czekać, aż wyzdrowieje. Oto twoje zadanie. Franciszek odpowiedział natychmiast: Dobrze, jestem gotów!…” Nazajutrz wyjechał z Rzymu, by już nigdy doń nie powrócić. „Odziany w starą i pocerowaną sutannę, żegnał się ze swym ‘prawdziwym ojcem’ Ignacym… Miał jedynie brewiarz i kilka pism. To był cały jego bagaż” (Cytaty: Ignacio Echániz SJ, Męka i Chwała, Żywa Historia Jezuitów, Wydawnictwo WAM, Księża Jezuici, Kraków 2014).

Nam, przyzwyczajonym do planowania, zarządzania i realizowania projektów, ta sytuacja wydaje się tak surrealistyczna, że aż niemożliwa, a jednak…

 

Wizjoner, który otworzył przed Europejczykami nowe światy

Franciszek Ksawery dotarł do Indii w 1541 r. Był pierwszym Europejczykiem, który postawił stopę w Japonii. Widząc jaki wpływ na cały region wywierały Chiny, wiedział, że musi się tam wybrać, aby pozyskać je dla Chrystusa.

Jak tylko była okazja wysyłał do Europy listy, opisujące jego wysiłki misyjne. Listy te były tłumaczone przez współbraci jezuitów na wszystkie znane im języki i odczytywane z ambon na całym kontynencie. Otwierały oczy wszystkim na światy, których nikt jeszcze nie znał. Wzbudzały olbrzymi entuzjazm misyjny.

Jakież wrażenie musiało robić na słuchających Franciszkowe świadectwo: „Mnóstwo ludzi w tych stronach nie zostaje chrześcijanami tylko dlatego, że nie ma nikogo przysposobionego do świętego obowiązku nauczania ich. Często miałem ochotę znaleźć się na uniwersytetach Europy, a szczególnie w Paryżu, i głośno jak szaleniec wołać do tych, którzy mają więcej wiedzy niż dobrej woli, ku jej pożytecznemu zastosowaniu, by wiedzieli, jak wielka liczba dusz traci niebo i idzie do piekła z powodu ich niedbalstwa!

I gdybyż oni, tak zatroskani o naukę literatury, w ten sam sposób zechcieli zdać sobie sprawę, z tego, jakiego rachunku zażąda od nich Bóg, nasz Pan, z wiedzy i danych im talentów, to wielu z nich, poruszonych tą myślą, poczułoby potrzebę, odprawienia Ćwiczeń Duchownych, by wewnątrz swej duszy poznać i odczuć wolę Bożą i by, dostosowując się bardziej do niej niż do własnych żądz, powiedzieć: O Panie! Oto jestem! Co chcesz, abym uczynił? Poślij mnie, dokąd chcesz, nawet do Indii” (List św. Franciszka Ksawerego z 15 stycznia 1544 r.).

Nawet dzisiaj, po bez mała 480 latach, te słowa robią ogromne wrażenie.

 

Ośrodek akademicki Xaverianum w Opolu

Duszpasterstwo akademickie powstało w naszej opolskiej parafii, ponieważ dom i kościół były w pobliżu Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Nie cieszyło się życzliwością władz, bo czasy były komunistyczne. Parafia koniecznie potrzebowała nowej przestrzeni dla katechezy młodzieżowej i dla duszpasterstwa całego środowiska akademickiego. Przez długie lata nie mogliśmy nic wskórać. Kiedy więc w końcu, 3 grudnia 1988 roku, w liturgiczne święto św. Franciszka Ksawerego otrzymaliśmy pozwolenie na wybudowanie domu katechetycznego, jasne było, że jego osoba będzie patronem tej ‘nowości duszpasterskiej’.

Ja trafiłem do Xaverianum w 1994 roku. Od samego początku było dla nas jasne – bo prowadziliśmy ten ośrodek we dwóch z moim przyjacielem jezuitą – że Franciszek Ksawery będzie postacią przewodnią. To jego odwaga, szerokie horyzonty, zapał misyjny, zdolność do porywania serc były dla nas wyzwaniem i niedościgłym wzorem.

Xaverianum w Opolu stało się ostatecznie miejscem, gdzie przykład św. Franciszka Ksawerego mógł być wprowadzany i gdzie spotkanie z nim nie było tylko podziwem, ale i próbą życia tym, co rozpalało jego serce wtedy i co może porywać innych także dzisiaj.

 

 

 
 
Paweł Kosiński SJ
redaktor naczelny
i dyrektor programowy portalu DEON.pl

 

wykorzystano pracę Przemka Wysogląda SJ